Rojavayê Kürdistan Aydınlar Birliği (HRRK), Cizîr Kantonu Aydınlar Birliği (Y.R.H.C), Suriye Kürt Yazarlar Birliği (Y.N.K.S), Suriye Kürt Yazar ve Gazeteciler Genel Birliği (YNRKS) ve Suriye Kürdistan Yazarlar Birliği, “Rojavayê Kürdistan Kürt Yazar ve Aydınlar Genel Toplantısı" adıyla bir buluşma gerçekleştirdi. Çok sayıda yazar, aydın, edebiyatçı, gazeteci, şair, sanatçı, aktivist ve araştırmacının katılımıyla Kuzey ve Doğu Suriye’nin Qamişlo kentindeki Zana Salonu'nda toplantı gerçekleştirildi.

 

Hawar Haber Ajansı’nın (ANHA) takip ettiği toplantı bir dakikalık saygı duruşuyla başladı, ardından konuşma yapan HRRK Başkanı Ehmed Hüseyinî, bugün Kürt ulusuna bir mesaj vermek, ilgili tarafları Kürt birliğini sağlamaya çağırmak amacıyla bir araya geldiklerini belirterek, “Konuşmalarınızda, her birinizin birbirinizi dinleyip saygı duymasını sağlayarak, entelektüel bir bakış açısıyla duruma yaklaşın” ifadelerini kullandı.

 

Toplantının divan üyeleri her 5 birlikten temsilcilerden; Behrîn Osê, Şems Enter, Enahîta Sîno, Qadir Egîd ve Mûnîr Şêxê’den oluştu.

Çalıştay, “Kürt aydınlarının bu süreçteki rolü, nefret söylemine karşı duruşları ve Suriye genelinde ve özelde Kürtler düzeyinde toplumsal rolleri”, “Kürt yazar ve aydın birliklerinin ortak çalışma için yol haritası belirlenmesindeki rolü” ve “Kürt aydınlarının Kürtlerin söylem ve tutumlarının  birleştirilmesi ve geniş bir Kürt siyasi hareketi inşa etmesindeki rolü” başlıklı 3 konu ele alındı.

 

BİRİNCİ OTURUM

 

Araştırmacı Biradost Mîtanî, aydınların nefreti yenebilmeleri için sağlıklı bir kişiliğe, geniş bir bilimsel ufka ve güçlü bir kültüre sahip olmaları gerektiğini belirtti. Özellikle siyasal alanda aydınların, toplumdaki kötü kararları düzeltebilmeleri gerektiğini vurguladı.

 

Nûrî Derwêş, yaşanan sürecin çok hassas olduğunu ve tüm aydınların dikkatli olması gerektiğini belirterek, “Söylemlerde, Suriye'deki tek bir bileşene değil, tüm bileşenlere değinmek gerekiyor. Suriye'de 15-18 bileşen var. Demokratik bir ulus kurmak istedikleri için tüm bileşenleri dikkatlice benimsemeleri gerekiyor" dedi.

 

Azîz Omer, konuşmasının başında Suriye’deki tüm kadınların 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nü kutladı. Azîz Omer, bu süreçte bu toplantıya ihtiyaç duyduklarını, katılan yazar ve aydınların demokratik bir şekilde tartışmalarını geliştirebileceklerine inandığını, aydınlığın anlamının büyük olduğunu, herkesin aydın olamayacağını belirtti.

 

Şair Hesîna Ehmed, nefret söylemine dikkat çekerek, “Bu dijital medyada çok yaygın ve karşılıklı onaylamama fikrini ortaya çıkarıyor. Bütün bunlar toplumsal bilinç ve kültürden kaynaklanıyor. Bunun sebebi cehalet veya farkındalık eksikliğidir” diye belirtti.

 

Şair Beşîra Derwêş, aydınların partiler kurduklarını, ancak partisinin onayı olmadan bir karar alamayanların nasıl kendilerine aydın diyebileceğine dikkat çekerek, “Aydınlar birbirlerini küçümsememeli, çözüm üretebilmek için kendi aralarında eleştiri geliştirmelidirler” dedi.

 

Sanal medyanın ardından nefret ve önyargı sorununun daha da yaygınlaştığını belirterek, Kürt ulusunun nefret söylemine bilimsel yaklaşabileceğini söyleyen Yazar Faris Osman, Kürt halkı ile bölgedeki diğer bileşenler arasındaki diyaloğun geliştirilmesi ve korunması gerektiğini belirterek, ayrıca Kürt sanatçılarının sinema ve tiyatro aracılığıyla Kürt kültürünü de tanıtmaları gerektiğini ifade etti.

 

Şair Mihemed Ebdê, atılması gereken ilk adımın aydınlar arasındaki nefret söylemini ortadan kaldırmak olduğunu belirterek, yazar ve aydınların çalışmalarını yaygınlaştırarak Suriye genelinde yaşanan sürece katkı sağlamaları gerektiğini söyledi.

 

Yûsif Kûtî, aydınların siyasi bir figüre dönüşmesiyle ismini kaybettiğini, eğitimin de ahlaki bir görev olduğunu ve halkın çektiği acıların bir parçası olması gerektiğini söyledi.

 

İKİNCİ OTURUM

 

Melevan Resûl, bölgedeki her yazar birliğinin bir siyasi partiye bağlı olduğunu, Kürt birliğinin sağlanması için her birinin kendi adına baskı yapması gerektiğini belirtti.

 

Yazar birlikleri için Rojava adıyla bir çatı örgütünün kurulması gerektiğini ve bu çatı örgütünün tek sesle tavrını ortaya koyması gerektiğini söyleyen Mihemed Beşîr, “Bu birliklerden bir hazırlık komitesi oluşturularak bildiriler yayımlanmalı, ortak faaliyetler düzenlenmeli, bu komite aracılığıyla kongre düzenlenmeli ve kongre kararıyla bir çatı örgüt kurulmalı” dedi.

 

Şair Kemal Necim, bir hazırlık komitesi kurulmasının yazar sendikalarının konumlarını birleştirme amacına ulaşmayacağını, bu birliğin mutlaka siyasi tarafına döneceğini belirtti. Ayrıca, aydınların hiçbir çalışma yapmaması nedeniyle ülkelerinde değişimler yaşandığını ve yokmuşlar gibi yaklaşıldığını ifade etti. Necim, stratejik yolların hem uzun hem de kısa vadede çizilmesi gerektiğini belirterek, “Öncelikle bütün aydın kurum ve dernekleri lağvedilmeli, aydın ve yazar birliği tek bir kurumda yeniden kurulmalıdır” dedi.

Şair Ehmed Hüseynî, bölünme sorunun sınırların bölünmesiyle başladığını ve yavaş yavaş parçalandığını belirterek, “Bölünmenin önüne geçmek için somut adımlar atılması, sendikaların kaderini belirleyecek bir komitenin kurulması gerekiyor” dedi.

 

Efaf Heskê, hassas bir süreçten geçtiklerini belirterek, Kürt birliği konusunda bir sonuca varabilmek için ulusal duruşlarını partilerle paylaşmaları gerektiğini söyledi.

 

ÜÇÜNCÜ OTURUM

 

Aydın Nasir Berik, yazar birlikleri içindeki mevcut bölünmenin siyasi partiler arasındaki çekişmelerden kaynaklandığını, siyasi partiler arasındaki yakınlaşmanın bugün bir araya gelmelerine olanak sağladığını, bunun kutsal bir adım olduğu, atıldığı zaman bir komite kurulması ve ortak bir kanaate varılması gerektiğini söyledi.

 

Yazar Faris Osman, aydınların siyasi partiler arasındaki ilişkileri güçlendirmesi gerektiğini, ayrıca Kürt halkı arasında sevgi düzeyinin güçlendirilmesi gerektiğini söyledi.

Aydın Melevan Resûl, aydınların sert söylem ve nefret kültürünü kırmaları gerektiğini söyledi. Aydın Şêxmûs Cuma, aydınların her türlü fikri kabul etmeleri ve sorunlara tek taraflı bakmamaları gerektiğini vurguladı. Yazar ve araştırmacı Abdullah Şikakî, aydınların Rojava'da halklarının ödediği bedeli görmesi gerektiğini vurguladı.

 

Tartışmaların ardından çalıştay sonuç bildirgesiyle sona erecek.