İsviçre’nin Cenevre kentinde bulunan Kürt dernekleri, 21 Şubat Dünya Anadil Günü nedeniyle Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’ne (UNESCO) bir mektup gönderdi. Cenevre merkez postanesinde bir araya gelen Cenevre Kürtçe Dil Platformu birleşenleri ortak hazırladıkları mektubu gönderdi. 

 

İsviçre Kürt Enstitüsü adına Fatma Şık, Cenevre Doğu Kürdistanlılar Derneği adına Baban Ailassi, Cenevre Rojava Kürt Kültür Derneği adına Aziz Kalo ve Güney Kürdistanlı Giawdat Sofi UNESCO’ya mektup yollamak için Cenevre merkez postanesi gittiler. Mektubu imzalayıp yolladıktan sonra Kürt kurumları adına kısa bir açıklama yapıldı. Kurmancî lehçesiyle Fatma Şık, Soranî lehçesiyle de Baban Ailassi açıklama yaptı.

 

Fatma Şık, “Biz 4 parça Kürdistanlılar olarak bir araya geldik. Cenevre’de Kürtçe Dil Platformunu kurduk. Bugün de Anadil Günü nedeniyle UNESCO’ya bir mektup yolladık. Mektupta anadilimizle ilgili taleplerimizi dile getirdik. Aynı zamanda bir görüşme talebimiz de var. Yüz yüze görüşüp bunları iletmek istiyoruz. Bu platformu daha büyütmek istiyoruz. Bizler diasporada bulunan Kürdistanlılar olarak Kürdistan’ın bütün parçalarına elimizden geldikçe yardımcı olacağız” dedi. 

 

‘TALEPLERİMİZİN KARŞILANMASINI İSTİYORUZ’

 

Baban Ailassi de Cenevre’de Soranî- Kurmancî okul olduğuna vurgu yaparak, “Bunlar gönüllü okullar. Kürtçe resmi olmadığı için sıkıntı yaşıyoruz. Kürt dili üzerinde bir baskı var. Kürt diline ilişkin hazırladığımız mektubu bugün yolladık. Önemli taleplerimiz var. UNESCO’nun bu taleplerimiz karşılanması için bize destek vermesini istiyoruz. Kürt diasporası Avrupa’da çok kalabalıktır. Çocuklarımıza dilimizi öğretmeliyiz. Bunun için bir çaba içerisindeyiz” ifadelerini kullandı. 

 

UNESCO’YA GÖNDERİLEN MEKTUP

 

Cenevre Kürtçe Dil Platformu kurumları tarafından UNESCO’ya gönderilen mektupta 4 parça Kürdistandaki Kürtçe üzerinde çeşitli baskılar olduğuna vurgu yapıldı. Uluslararası antlaşmalarda var olan anadilde eğitim hakkının Kürtler için de temel bir hak olduğu ifade edildi. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinin 26. Maddesinde herkesin eğitim hakkı olduğuna vurgu yapıldı. Kürdistan’ın her parçasında farklı bir inkar ve asimilasyon olduğuna vurgu yapılan mektupta şu taleplere yer verildi:

 

“* Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına Dair Sözleşmede (1965) Anadilin eğitimdeki temel önemini kabul ediyor. UNESCO, yerli ve tehlike altındaki dillerin korunması için bir sözleşme oluşturdu. Bu nedenle bu dillerin kurucu unsurlar olarak kültürel kimlik ve toplumsal bellek olarak korunmasının gerekliliği vurgulanmaktadır. Kürtçe tehlikede, Kürtçe ve çok dilli eğitimi aktif olarak yapılması gerekir.

 

* UNESCO, Türkiye, İran ve Suriye hükümetleriyle bir farkındalık kampanyası başlatabilir. Ve bu temelde çocukların temel hakkı olarak anadil eğitiminin başlatmalıdır. Bu kampanyada dil araştırmacıları, dilbilimcileri ve uzmanlarda yardım alabilir. Kürtçenin okullarda kademeli olarak nasıl yapılacağına destek sunabilir.

 

* Kürtçe okul müfredatının oluşturulmasına destek: UNESCO eğitim kaynakları sağlayarak ve öğretmenleri eğiterek yardımcı olabilir. Yerel Kürt girişimlerini desteklemelidir. Bunlar arasında ders kitaplarının oluşturulması da yer almaktadır.

 

* Kürtçe konuşulan bölgelerde öğretim rehberleri ve nitelikli öğretmenlerin eğitimi, Kürt toplumu ile yerel eğitim yetkilileri arasında işbirliği sağlanmalıdır.

 

* UNESCO, Kürtçe öğretiminin yaygınlaştırılması için uluslararası eğitim kurumlarıyla işbirliği yapabilir. Okullarda işbirliklerini kolaylaştırabilir.  Örneğin üniversiteler veya eğitim merkezleriyle dil entegrasyonunu desteklemek için ortak projeler yapılmasına öncülük etmelidir.

 

* Kürtçe her üç ülkenin de (Suriye, Türkiye  ve İran) okul müfredatında yer alması teşvik edilmelidir. 

 

* UNESCO, eğitimde dil haklarının tanınmasının uygulanmasını izlemelidir. Türkiye, İran ve Suriye’de bir izleme mekanizması kurmalıdır.

 

* Anadilde eğitimin güvence altına alınması için bağımsız kurumlar kurmak, yetkililerin eğitim ve insan haklarıyla ilgili uluslararası taahhütlere saygı göstermesini sağlamalıdır.” 

 

Cenevre Kürtçe Dil Platformu mektubunun sonunda UNESCO yetkililiklerin de bu konuya dair aktarımları yüz yüze yapmak istediklerini dile getirerek randevu talebinde bulundular.