AGIRİ - Asgari ücrete yapılan zam oranına tepki gösteren yurttaşlar geçinemediklerini belirtirken pazarı esnafı da satış yapamadıkları için zorlandıklarını belirtti. 

 

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2024'ün Ocak ayında 15 milyon 22 bin 900 kişi ücretli olarak çalışırken Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine göre, çalışanların yaklaşık 7 milyonu asgari ücretli. Asgari ücret miktarı, çalışanların zam oranlarını etkilediği gibi birçok sektörde tüketimi doğrudan etkiliyor. Geçtiğimiz yılda olduğu gibi bu yılda da TÜİK verilerine göre yüzde 45 olan enflasyona karşı, asgari ücrete yüzde 30 zam yapılması tepkilere neden oldu. Asgari ücrete 5 bin 102 TL'lik artış yapılarak 22 bin 104 TL'ye çıkarılması Agirî'de semt pazarı esnafı ve yurttaşlar tarafından tepkiyle karşılandı. 

 

'FİYATLAR HIZLA YÜKSELİYOR'

 

Pazarda 35 yıldır esnaflık yapan Metin Kovan, 8 kişilik ailesinin geçimini tek başına sağladığını ve çocuklarının küçük olduğunu belirtti. Kış aylarında işlerin durgun olduğunu vurgulayan Kovan, doğalgaz faturası 3 bin TL, elektrik 500-600 TL, mutfak gideri 30 bin TL, su faturası 350 TL ve günlük giderlerinin 400-500 TL arasında olduğunu söyledi. Ayrıca, asgari ücretle çalışanların geçim sıkıntısı çektiğini ve kirada oturanların bu ücretle yaşamlarını sürdüremeyeceklerini belirten Kovan, "Asgari ücret en az 25-29 bin TL olmalıdır. Fiyat artışları hızla yükseliyor, geçen yıl 2 TL olan kek bu yıl 10 TL, 5 TL olan ekmek ise 9 TL. Artık insanlar kuru ekmek dahi alamayacak durumda" dedi. 

 

'EN AZ 35 BİN TL OLMASI GEREKİR'

 

Esnaflardan Önder Uğur, 20 yıldır aynı işi yaptığını belirterek, emeklerinin karşılığını alamadıklarını ifade etti. Uğur, fiyatları halk zorlanmasın diye artırmadıklarını, özellikle bulundukları semtin fakir bir bölge olduğunu ve karı minimal tutarak satış yaptıklarını söyledi. Pahalılığın nedenini, paranın değer kaybetmesi ve üretim yerine tüketimin artması olarak açıklayan Uğur, asgari ücretin en az 35 bin TL olması gerektiğini belirterek, "Asgari ücretle çalışan biri evde 3 kişiyle geçinebilir, ama 5-6 kişi ve bir de öğrenci varsa, bu ücret hiçbir şeye yetmez. Bu yüzden asgari ücretin en az 50 bin TL olması gerekir. Kirada yaşayan ve öğrencisi olanlar, yüksek temel ihtiyaç giderleri nedeniyle yeteri kadar meyve alamıyor" ifadelerini kullandı. 

 

'HER GEÇEN YIL ÖNCEKİ YILI ARIYORUZ'

 

Pazar esnafı Bülent Deniz, kendisi gibi kirada olan ve 22 bin TL asgari ücretle çalışan birinin geçinmesinin imkansız olduğunu söyledi. Asgari ücretin en az 35 bin TL olması gerektiğini vurgulayan Deniz, "Bir tavuk 400 TL, bir sigara 80 TL, bir teneke yağ bin TL, un fiyatı bin TL. Nasıl geçinsin insanlar? Ailem 22 kişilik ve biz 4 kişi bu pazarda çalışarak geçimimizi sağlıyoruz. Eğer asgari ücretli kirada değilse, belki sebze meyve alabilir. Ama kirada ise yeterince sebze ve meyve alamaz. Şu anda sebze ve meyve fiyatları yüksek değil, mesela mandalinanın kilosu 20 TL, geçen yıl 2 TL'ydi. Para değer kaybetmiş, her geçen yıl bir önceki yılı arıyoruz" diye konuştu. 

 

‘EMEKLİ MAAŞIYLA MEYVE-SEBZE ALAMIYOR’

 

Aylık 4 bin TL emekli maaşı aldığını dile getiren Nizamettin Demirtaş, maaşından 200-300 TL arasında kesinti yapıldığını söyledi. Aldığı emekli maaşıyla nasıl geçineceğini bilemediğini ifade eden Demirtaş, "Ben ve eşim toplamda 8 bin TL emekli maaşı alıyoruz, başka gelirimiz yok. Peki, bu parayla pazardan sebze ve meyve alabilir miyiz? Geçim çok zor. Mutfakta bir şey yok, sadece soğan ve patates var. Pahalılığın nedeni adaletin olmamasıdır. Adalet sağlanırsa belki bir düzelme olur, yoksa tek çözüm, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın gitmesidir" şeklinde konuştu.  

 

'ASGARİ ÜCRETLİ ÖLMÜŞ'

 

Esnaf Şehmuz Kaya, asgari ücretle çalışanların zor durumda olduğunu belirterek, şöyle devam etti: "Aylık 60 bin TL de bana yetmiyor. Bir kilo et 500 TL, kira 15 bin TL, asgari ücretli nasıl geçinecek? İki kasa marul getirmişim, satamıyorum. Marulun fiyatı 40 TL, nasıl alacak asgari ücretli? Bir asgari ücretli en az 35 bin TL almalıdır. Pahalılığın nedeni Paşa'dır. Pazar halinde portakalı almışım 20 TL, şu anda da 20 TL'ye satıyorum; çünkü gitmiyor, iş yok. Kendileri aylık 300 bin TL alıyor, halk kendini assa da umurlarında değil."

 

GEÇİM HER GEÇEN YIL ZORLAŞIYOR

 

Pazar alışverişine çıkan Ziyaddin Levent, fiyat pahalılığından dolayı bir şey alamadığını belirterek, şunları söyledi: "Bu pahalılığın nedeni denetimin olmamasıdır. Geçen hafta markette bir paket şeker 35 TL idi, dün ise 41,50 TL'ye yükselmiş. Oysa şekere zam gelmemişti. Mutfak gideri çok, bir poşet bin TL ediyor. İş yok, güç yok. 7 kişilik bir aileyiz, çalışan yok, inşaatta çalışıyorum, ama şu an iş de yok. Doğalgaz faturası 2 bin 500 TL geliyor, ama buna rağmen ısınamıyoruz. Geçen yıl geçim zordu, ama bu kadar değildi. Asgari ücretle geçinen biri, ev kirasını ödedikten sonra kendine ne kalacak?" 

 

MA / Mehmet Güleş