Meral Daniş Beştaş: Divê komîsyon tavilê 'mafê hêviyê' daxilî rojeva xwe bike 

2025-09-20 10:58:48


	ENQERE - Komîsyona Wezîran têkildarî "mafê hêviyê" îşaret bi komisyona ku li meclisê hatibû avakirin kiribû. Hevberdevka HDK'ê Meral Daniş Beştaş ku vê yekê nirxand, got: "Komîsyon divê bi rêya qanûnên demkî tavilê 'mafê hêviyê' daxilî rojeva xwe bike."

	 

	Komîteya Wezîran a Konseya Ewropayê, di 18'ê Îlonê de biryara xwe ya demkî der barê doza "Koma Gurban" de ragihand ku "mafê hêviyê" yê Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan û girtiyên bi navê Emin Gurban, Civan Boltan û Hayatî Kaytan jî di nav de ye. Komîteyê di çarçoveya planeke çalakiyê ya nû ya der barê cezayê muebbeda girankirî de daxwaza guhertinên qanûnî kir. Komîteyê her wiha destnîşan kir ku Komîsyona Hevgirtina Neteweyî, Biratî û Demokrasiyê ya ku li meclisê hatiye avakirin, dikare ji bo guhertinên qanûnî yên pêwîst bê bikaranîn.

	 

	Hevberdevka Kongreya Demokratîk a Gelan (HDK) Meral Daniş Beştaş ku di komîsyonê de cih digire, biryarên komîteyê nirxandin.

	 

	TESPÎTA ÎŞKENCEYÊ

	 

	Meral Daniş Beştaşê diyar kir ku komîteyê saleke din mühlet daye Tirkiyeyê, lê divê ji demê bêtir balê bikişîne ser naveroka biryarê. Meral Daniş Beştaşê got: "Berî her tiştî, di biryarê de tespîta ku bêyî berdanê di girtîgehan de girtina mirovan işkenceye hat kirin. Em her tim vê tekez dikin. Ji aliyekî din ve, pêşniyazek jî heye ku divê ev yek tavilê were kirin. Ji ber vê yekê, divê em li ser vê mijarê bisekinin bêyî ku em bi demê ve girêdayî bimînin. Demên wiha dikarin tenê wekî prosedurî ​​bên nirxandin. Axir, awayekî xebatê ya komîteyê heye."

	 

	'DIVÊ TIRKIYE PÊK BÎNE'

	 

	Meral Daniş Beştaşê anî ziman ku komîteyê ji bo bicîhanîna biryarê îşaret bi komîsyonê kiriye û got: "Tirkiye alîgirê Peymana Mafên Mirovan a Ewropayê (PMME) ye. Ew divê biryarên Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê (DMME) esas bigire. Her wiha ji hêla qanûnî ve jî mecbûr e ku biryara der barê 'mafê hêviyê' de bicîh bîne. Ev rêziknameyên mecbûrî ne. Xala 90'emîn a Destûra Bingehîn hîn jî di meriyetê de ye. Ev nîşan dide ku biryar derbasdar e. Tew dibêje, ew di ser hiqûqa navxweyî re ye."

	 

	Meral Daniş Beştaşê diyar kir ku helwesta Ocalan helwesteke bêhempa ye û got ku ew nikare tenê di çarçoveya "mafê hêviyê" de were nirxandin. Meral Daniş Beştaşê destnîşan kir ku divê Ocalan di pozîsyoneke wiha de be ku karibe bi azadî bixebite û got: "Ji ber ku ew rêvebirê sereke yê vê pêvajoyê ye û axirê divê em di pirsgirêkeke sedsalî de encamekê bi dest bixin. Helwesta me, avakirina Pêvajoya Aştî û Civaka Demokratîk e. Rêyeke din tune. Ev welat bi sedan caran ceribandiye ku ev yek bi mirin, pevçûn, şer an jî tundûtûjiyê bi dawî nabe."

	 

	Meral Daniş Beştaşê bal kişand ser înîsiyatîfa Ocalan di vê pêvajoyê de û biryara fesixkirina PKK'ê û merasîma tunekirina çekan bi bîr xist. Meral Daniş Beştaşê got: "Ev helwest dê niha çawa bidome? Bê guman, ew ê di çarçoveya qanûnî ya têkildar de bidome. Divê aktorekî siyasî di pozîsyoneke rêbertiyê de karibe bi rihetî û azad bixebite. Divê ew karibe bi her kesê ku dixwazin re hevdîtin bikin û bi wan re têkilî deyne. Ev yek ji xalên herî bingehîn ên komîsyonê ye."

	 

	'DIVÊ KOMÎSYON QANÛNÊ ÇÊBIKE'

	 

	Meral Daniş Beştaşê got: "Komîte, di esasê xwe de ji Tirkiyeyê re dibêje: 'Hûn pêvajoyekê dimeşînin. Muxatabê we Abdullah Ocalan e û divê ev komîsyon vê pirsgirêkê çareser bike.' Ez vê yekê bi awayekî tercime dikim. Em nikarin niha vê yekê paşguh bikin. Endamên komîsyonê nikarin vê yekê paşguh bikin. Em bi tevahî rast nabînin taloqkirina vê. Bi hezaran kes hene ku cezayê muebbedê yê girankirî li wan hatiye birîn. Ji ber vê yekê, berdewamiya bênavber a îşkenceyê ne li gor rêgezên hiqûqê, ne jî rûmeta mirovan û zihniyeta demokratîk e. Ji ber vê yekê, komîsyon ku ez endamê wê me, divê lezgînî û pêşîniyê bide vê yekê (mafê hêviyê) û bi rêya qanûnên demkî wê daxilî rojeva xwe bike. Em ê ji bo vê yekê hewl bidin."

	 

	Meral Daniş Beştaşê bal kişand ser girîngiya pêşniyazên Ocalan n têkildarî pêvajoyê û destnîşan kir ku divê komîsyon hevdîtinê bi Ocalan re bike. 

	  

	MA / Omer Gungor